Danh mục bài viết
Lịch sử 10 Bài 10 giúp các em học sinh lớp 10 nắm vững kiến thức về thời kì hình thành và phát triển của chế độ phong kiến Tây Âu. Đồng thời giải nhanh được các bài tập Lịch sử 10 chương VI trang 59.
Soạn Sử 10 bài 10 trước khi đến lớp các em nhanh chóng nắm vững kiến thức hôm sau ở trên lớp sẽ học gì, hiểu sơ qua về nội dung học. Khi giáo viên ở trên lớp giảng tới bài đó, các em sẽ củng cố và nắm vững kiến thức hơn so với những bạn chưa soạn bài.
Giải bài tập SGK Lịch sử 10 Bài 10
Lý thuyết Thời kì hình thành và phát triển của chế độ phong kiến Tây Âu
1. Sự hình thành các vương quốc phong kiến Tây Âu
– Từ thế kỷ III, đế quốc Rô ma lâm vào tình trạng khủng hoảng suy vong, giữa lúc ấy người Giéc man từ phương Nam tràn xuống xâm chiếm.
– Năm 476, đế quốc Rô ma bị diệt vong, chế độ chiếm hữu nô lệ kết thúc, thời đại phong kiến bắt đầu ở châu Âu.
– Khi vào lãnh thổ của Rô ma, người Giécman đã:
- Thủ tiêu bộ máy nhà nước Rô ma, lập nhiều vương quốc mới như vương quốc Ang lô Xắc xông, Phơ răng, Tây Gốt, Đông Gốt.
- Chủ đất của chủ nô cũ được chia cho quý tộc và tướng lĩnh quân sự.
- Tự phong các tước vị, hình thành tầng lớp quý tộc.
- Ki tô giáo dần dần có vai trò và có ưu thế trong đời sống nhân dân.
- Tầng lớp quý tộc và tăng lữ được hình thành có đặc quyền và giàu có, trở thành các lãnh chúa phong kiến, còn nô lệ và nông dân biến thành nông nô phụ thuộc lãnh chúa.Quan hệ sản xuất phong kiến Châu Âu hình thành.
2. Xã hội phong kiến Tây Âu
Sự hình thành
- Đến giữa thế kỷ IX, phần lớn đất đai đã được quý tộc và nhà thờ chia nhau chiếm đoạt xong gọi là lãnh địa phong kiến, đây là thời kỳ phân quyền.
- Chủ của lãnh địa gọi là lãnh chúa.
- Lãnh địa gồm đất của lãnh chúa và đất khẩu phần.
- Người sản xuất chính là nông nô, nô lệ phụ thuộc vào lãnh chúa, phải nộp tô phục dịch, cung đốn cho lãnh chúa, bị bóc lột họ đã vùng lên đấu tranh.
Sự phát triển và đặc điểm kinh tế
- Kỹ thuật canh tác tiến bộ.
- Quan hệ sản xuất phong kiến: lãnh chúa bóc lột nông nô.
- Kinh tế tự cung tự cấp.
- Mỗi lãnh địa là một đơn vị độc lập, chế độ phong kiến phân quyền.
- Các lãnh chúa sống nhàn rỗi, xa hoa, họ bóc lột tô thuế và sức lao động của nông nô.Nông nô nổi dậy đấu tranh như khởi nghĩa Giắc cơ ri ở Pháp năm 1358..
3. Sự xuất hiện thành thị trung đại
- Do sản xuất phát triển từ thế kỷ XI, nên xuất hiện tiền đề nền kinh tế hàng hóa .
- Năng suất lao động tăng tạo ra nhiều sản phẩm thừa.
- Thủ công nghiệp tách khỏi nông nghiệp, và tách khỏi lãnh địa, hàng hóa bán ra thị trường một cách tự do, thường tập trung ở nơi đông người, các ngã ba đường, bến sông để buôn bán trao đổi, lập ra thị trấn, sao trở thành thành thị.
- Trong thành thị có các thương hội và phường hội.
- Sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp trong thành thị đã phá vỡ nền kinh tế tự nhiên của các lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa phát triển.
- Thành thị đã xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền, thống nhất quốc gia dân tộc.
- Mang không khí tự do, mở mang trí thức, các trường đại học ra đời như Bô lô nha ( Ý ). O xphớt (Anh), Xooc – bon ( Pháp).
Giải bài tập SGK Lịch sử 10 trang 59
Câu 1
Các tầng lớp lãnh chúa và nông nô đã được hình thành như thế nào?
Gợi ý đáp án
Lãnh chúa
- Là các tướng lĩnh quân sự, các quý tộc người Giec-man được phân nhiều ruộng đất và được phong các tước vị khác nhau hình thành hệ thống đẳng cấp quý tộc vũ sĩ.
- Các quý tộc nhà thờ được phong tặng đất đai theo tước vị trở thành tầng lớp quý tộc tăng lữ
- Các tầng lớp quý tộc vũ sĩ và quý tộc tăng lữ có đặc quyền, rất giàu có. Họ trở thành các lãnh chúa phong kiến.
Nông nô: Nô lệ và nông dân bị tước đoạt ruộng đất bị biến thành nông nô phụ thuộc vào lãnh chúa.
Câu 2
Thế nào là lãnh địa phong kiến? Đời sống kinh tế và chính trị trong các lãnh địa đó như thế nào?
Gợi ý đáp án
Lãnh địa phong kiến là một đơn vị chính trị và kinh tế cơ bản trong thời kì phong kiến phân quyền ở Tây Âu.
Đời sống kinh tế của lãnh địa:
- Là cơ sở kinh tế đóng kín, mang tính chất tự nhiên, tự cấp, tự túc.
- Nông nô là người sản xuất chính trong các lãnh địa. Họ bị gắn chặt với ruộng đất và lệ thuộc vào lãnh chúa.
Đời sống chính trị:
- Lãnh địa là một đơn vị chính trị độc lập có quân đội, tòa án, luật pháp, quân đội, tiền tệ riêng… Mỗi lãnh chúa là một ông “vua con”.
- Lãnh chúa sống cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa dựa trên sự bóc lột to thuế và sức lao động của nông nô.
Câu 3
Trình bày nguồn gốc và vai trò của các thành thị trung đại ở châu Âu?
Gợi ý đáp án
a) Nguồn gốc:
Thế kỉ XI sức sản xuất trong xã hội Tây Âu có nhiều biến đổi.
- Trong nông nghiệp: Công cụ sản xuất cải tiến hơn, kĩ thuật canh tác tiến bộ hơn và khai hoang được đẩy mạnh, diện tích canh tác tăng, sản phẩm làm ra ngày càng nhiều. Điều này dẫn đến sự xuất hiện nhiều sản phẩm dư thừa, nảy sinh nhu cầu trao đổi mua bán.
- Trong thủ công nghiệp, quá trình chuyên môn hóa diễn ra tương đối mạnh mẽ
- Trước tình hình đó, để có điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động sản xuất, thợ thủ công đến ngã ba đường, bến sông, nơi có đông người qua lại lập xưởng sản xuất và buôn bán hình thành các thành thị.
Thành thị do các lãnh chúa lập ra.
Thành thị cổ được phục hồi
b) Vai trò
- Kinh tế: Thành thị ra đời đã phá vỡ nền kinh tế tự cấp, tự túc, thúc đẩy sản xuất, mở rộng thị trường, tạo điều kiện thống nhất quốc gia.
- Chính trị: Thành thị ra đời góp phần tích cực xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền, thống nhất quốc gia, dân tộc.
- Xã hội: Góp phần dẫn đến sự giải thể của chế độ nông nô.
- Văn hóa: Thành thị không chỉ là các trung tâm kinh tế, chính trị mà còn là các trung tâm văn hóa. Thành thị mang không khí tự do, nhu cầu mở mang tri thức, tạo tiền đè chi việc hình thành các trường đại học lớn ở châu Âu.
→ Thành thị ra đời có vai trò rất lớn, là “bông hoa rực rỡ nhất của thời trung đại” – Mác.
